Brezilya’da 12 binden fazla yetişkin üzerinde yapılan geniş çaplı araştırma, yapay tatlandırıcıların özellikle 60 yaş altı ve diyabetli kişilerde hafıza ve düşünme becerilerinde hızlanmış gerilemeye yol açabileceğini ortaya koydu.
Brezilya’da
yürütülen ve 12.772 orta yaşlı yetişkini kapsayan araştırmaya göre, aspartam,
sakarin, asesülfam-K, eritritol, ksilitol ve sorbitol gibi yapay
tatlandırıcıları yüksek miktarda tüketen kişilerde, bellek ve bilişsel
becerilerdeki gerileme %62 oranında daha hızlı gerçekleşti. Bu durum,
yaklaşık 1.6 yıl ekstra beyin yaşlanmasına denk geliyor.
Araştırma, Neurology dergisinde
yayımlandı ve özellikle diyabet hastalarında tatlandırıcıların olumsuz
etkilerinin daha belirgin olduğunu gösterdi.
En çok risk
altındakiler 60 yaş altı ve diyabetli bireyler
Çalışmada,
tatlandırıcı tüketimi en yüksek olan gruptaki bireyler, özellikle 60 yaş
altındaysa, sözel akıcılık ve genel bilişsel becerilerde daha hızlı kayıp
yaşadı. Araştırmacılar, 60 yaş üstünde benzer bir bağlantı saptamadı.
Diyabetli
katılımcılarda ise risk daha da yüksekti. Araştırmacılar, bunun nedeninin
diyabetlilerin tatlandırıcıları şeker yerine daha sık tercih etmesi
olabileceğini belirtiyor.
Tatlandırıcıların
kaynağı: Diyet içecekler ve işlenmiş gıdalar
İncelenen
tatlandırıcılar en çok şu ürünlerde bulunuyor:
Diyet
sodalar ve aromalı sular
Enerji
içecekleri
Yoğurtlar
Düşük
kalorili tatlılar
Araştırmaya
göre, en yüksek tüketim ortalama 191 mg/gün ile kaydedildi. Bu
miktar, aspartam için bir kutu diyet kolaya denk geliyor.
“Şeker
alternatifi sağlıklı olmayabilir”
Çalışmanın
yazarı, São Paulo Üniversitesi’nden Prof. Dr. Claudia Kimie Suemoto,
“Düşük kalorili tatlandırıcılar genellikle şekerin sağlıklı alternatifi olarak
görülüyor. Ancak bulgularımız, uzun vadede beyin sağlığına olumsuz etkilerinin
olabileceğini düşündürüyor” dedi.
Araştırmacılar,
elma püresi, bal, akçaağaç şurubu veya hindistancevizi şekeri gibi
alternatiflerin incelenmesi gerektiğini vurguladı.
Sınırlamalar
ve gelecek çalışmalar
Bilim
insanları, çalışmanın tatlandırıcıların doğrudan neden olduğunu
kanıtlamadığını, yalnızca güçlü bir bağlantıya işaret ettiğini belirtti.
Ayrıca, katılımcıların kendi beslenme kayıtlarını beyan etmesi nedeniyle
raporlamada hatalar olabileceğine dikkat çekildi.
Çalışma,
Brezilya Sağlık Bakanlığı ve Ulusal Bilim ve Teknoloji Konseyi tarafından
desteklendi.
Kaynak: Medimagazin