Özel hastanelere GSS kapsamındaki başvuru sayısı, 2015 yılında 90 milyon ulaşmasının ardından gerilemeye başladı. 2024 sonunda 66 milyona kadar inen başvuruların 2010 yılındaki 71 milyon başvurunun altında kaldığı görülüyor. Sektör temsilcileri Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile belirlenen ilave ücret tavanlarının yükseltilmesi gerektiğini, aksi takdirde birçok hastanenin kapanabileceği uyarısında bulunuyor.
Kaynak: Ekonomim - Mehmet
Kaya
Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında yapılan düzenlemeyle 2006 yılından itibaren anlaşmalı özel hastanelerden yararlanma hakkı verilmesinin ardından hızla yükselen ve 2015’te 90.4 milyona kadar yükselen genel sağlık sigortalıların, özel hastanelere başvurularında düşüş sürüyor. 2025’in ilk 5 ayında bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 8,16 oranında düşüş gerçekleşti. 2010’da özel hastanelere GSS kapsamındaki başvuru sayısı 71.5 milyon kişi/adet düzeyindeydi. 2024 sonunda bu sayı 66 milyona kadar geriledi. Uzun süredir başvuru sayısı 80 milyonun üzerinde seyrediyordu. Toplam başvurular içinde 2010’da yüzde 26 olan ağırlık, zaman içinde dalgalansa da gerileyerek 2024 sonunda yüzde 10’a düştü.
Bir dönem, sağlık hizmet kalitesinin artışının göstergesi sayılan, normal vatandaşların “özel hastanelere” başvurularının son dönemde gelir kaybı yanında, sayıları az da olsa bazı özel hastanelerin SGK’nın hasta başına ödemesinin düşük olduğu gerekçesiyle anlaşmalarını iptal etmelerinden kaynaklandığı belirtiliyor. Özel hastanelerin, her bir sağlık hizmeti için SGK’dan aldığı önceden belirlenmiş tutar yanında, genel sağlık sigortası kapsamındaki hastalardan sağlık ve otelcilik hizmetleri için ilave olarak talep edebilecekleri tutarlarda üst sınır bulunuyor. Özel hastaneler ile SGK arasında, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile belirlenen ilave ücret tavanları yanında, işlem başına Genel Sağlık Sigortası kapsamında ödenen tutarın yükseltilmesine ilişkin görüş ayrılığı uzun süredir devam ediyor. Ağırlıklı olarak görece küçük hastaneler olmak üzere, genel olarak özel hastaneler bu alandaki gelirden mahrum olmamak için SGK ile anlaşma yaparak GSS kapsamında hasta kabul ediyor.
10 hastane konkordato ilan etti
Özel
Hastaneler Platformu Başkanı Ömer Yavuz Namlı, SUT fiyatlarının “matematik
olarak” tutmadığını, sadece kapanmalar değil, yakın zamanda 10’a yakın
hastanenin konkordato ilan ettiğini söyledi. SUT fiyatlarının ilk uygulama
başladığında, asgari ücret 403 TL iken özel hastane muayenesi için verilen
tutarın 26 TL olduğunu söyleyen Namlı, bugün 22 bin TL’lik asgari ücrete
karşılık sadece 130 TL’lik bir muayene ücretinin SGK tarafından ödendiğini
kaydetti. SUT fiyatlarının ya asgari ücrete, ya yeniden değerlemeye
endekslenerek yükseltilmesi, bir komisyon marifetiyle kısa aralıklarla
belirlenmesini öneren Namlı, özellikle Anadolu’daki hastaneler ve zincir
hastane kuruluşları dışındaki hastanelerin ekonomik olarak darboğaza girdiğini
söyledi. Maliyetlerin SGK’nın ödediği tutarların çok üzerinde olduğu bir ortam
nedeniyle Hastanelerin SUT ile çizilen sınırlar dışında ilave ücretler talep
etmesi uygulamalarının gözlendiğini belirten Namlı, “İki seçenekli bir durum
ortaya çıkıyor, ya yaşamak, hayatta kalmak için vatandaştan alacaksınız, kural
ihlal edeceksiniz, ya da kapanacaksınız. Çünkü maliyetler karşılanamıyor, her
hastada zarar ediliyor” diye konuştu. Ömer Yavuz Namlı, branş genişlemesi
yanında, mevcut branşlarda da merkezi sağlık planlaması nedeniyle kadro eksikliği
çekildiğini, cihaz ve kadro alımını merkezi planlanması nedeniyle de
hastanelerin sağlık turizmi gibi alternatif alanlara genişleyemediğini söyledi.
Merkezi planlamada kamu hastanelerinin öncelikli olmasının da rekabet güçlerini
kırdığını belirten Namlı, ekonomik koşulla nedeniyle de hasta sayısının hızla
azaldığını belirtti. Namlı, hastaların ekonomik koşullar nedeniyle hastanelere
başvuru sayısında azalma yanında, bireylerin COVID sonrası davranış değişiminin
de azalma yönünde etki ettiğini kaydetti.
Türkiye'deki 1566 Hastanenin 565'i
Özel
Türkiye’de
son resmi veri olan 2023 yılı sonu itibariyle, 933 kamu, 68 üniversite ve 565
özel olmak üzere toplam 1566 hastane bulunuyor. 2019’da bu sayı 575’ti.
EKONOMİ’ye değerlendirmelerde bulunan, Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları
Derneği (OHSAD) Başkanı Reşat Bahat, kendi belirlemelerine göre bu sayının
500’ün altına doğru yaklaştığını belirtti. Hastanelere başvuru sayısındaki
düşüşe dikkat çeken Bahat, finansal sorunlar, SUT bedellerinin düşüklüğü
yanında, genel hastane ekonomisindeki zorluklardan kaynaklı olarak, doktorların
ayrılarak özel muayene açma eğilimine dikkat çekti. Reşat Bahat, Türkiye’de
özel hastanelere başvuru sayısındaki azalmanın bir eğilim haline geldiğinin
altını çizerek, bunda 3 ana faktörün rol oynadığını kaydetti. Şehir hastaneleri
dahil kamu sağlık kuruluşu sayısının artması, özel hastanelerde çalışan
doktorların ana nedeni GSS kaynaklı ödemelerin düşüklüğü olmak üzere, ekonomik
nedenlerle muayenehane açmaya yönlenmesi ve özel hastanelere GSS kapsamında
yapılan ödemelerin (SUT ödemeleri) düşüklüğünün altını çizdi. SUT fiyatlarının
maliyetlerin çok altında kaldığını bunun hastaneleri zorladığını; yine düşük
olan ödemeler nedeniyle de hekimlerin GSS kaynaklı gelirlerinin düşük kaldığını
belirten Reşat Bahat özel hastanelerde çalışan 10 bin dolayında hekimin
muayenehane açtığını belirtti.
SUT Bedelleri Hayatın Olağan Akışına
Aykırı
OHSAD
Başkanı, geçmişte eleştiri ve taleplerini dile getirdiklerinde “eleştiriyor ama
yine de faaliyetlerini sürdürüyorsunuz” yanıtının verildiğini hatırlatarak, son
dönemde özel hastane sayısındaki hızlı azalışla sorunun gözle görülür hale
geldiğini savundu. SUT ile belirlenen GSS kapsamındaki işlem bedellerinin
“hayatın olağan akışına aykırı” düzeyde düşük olduğunu savunan Bahat, “Sosyal
Güvenlik muayeneye 110 lira ödeyip, 220 lira da vatandaştan alarak, bizden
hizmet sunmamızı bekliyor” dedi. Vatandaşlar için de özel hastanelerin pahalı
hale geldiğini belirten Bahat, “Özel hastaneler 2005 yılından itibaren halka hizmet
verip halkın hastanesi oldular. Eskiden zenginlerin hastaneleriydi. Şimdi
tekrar zenginlerin hastanesi olmaya başladılar” dedi.
Reşat Bahat,
hastaların kamu hastanelerine yönelmesi nedeniyle buradaki yoğunluğun da
memnuniyet oranlarını geriye çekmeye başladığını vurgulayarak, kısır döngüye
doğru gidildiğini kaydetti. Çözüm önerileri olarak, SUT bedellerinin
artırılması yanında, özel hastanelere devlet hastanelerindeki gibi geniş bir
uzmanlık kadrosu verilmesini öneren Bahat, “Sağlık Bakanlığı’nın acilen
hastanelere kamu hastanelerinde olan kadroların benzerlerini vermesi gerekiyor.
Yani yan dal uzmanlarının, örneğin gastroenterologların, daha çok medikal
onkoloğun, daha çok çocuk psikiyatristi gibi kadroların verilmesi gerekiyor.
Böylece özel hastaneler de hizmetlerinin sayısını çeşidini artırabilsin diye
düşünüyorum” diye konuştu. Reşat Bahat, genel ekonomik zorluklar ve finansmana
erişim gibi işletme zorluklarının da özel sağlık kuruluşlarını olumsuz
etkilediğini sözlerine ekledi.